Phong Phú Các Loài Nấm Linh Chi

Sức khỏe
27/02/2014

Nấm Linh Chi là một dược liệu quý, xếp trên cả nhân sâm. Trong truyền thuyết, Nấm Linh Chi ngàn năm có khả năng cải tử hoàn sinh, những nghiên cứu gần dây cho thấy Nấm Linh Chi cải thiện chức năng gan, có tác dụng tốt lên hệ tim mạch, giúp ăn ngon, ngủ ngon… từ huyền thoại, Nấm Linh Chi bước ra thị trường và trở thành một thứ dược liệu thân thuộc với người tiêu dùng.

Phong phú các loại Nấm Linh Chi

Tại chợ Đông - Nam dược Quận 5, TP. Hồ Chí Minh, Nấm Linh Chi được chứa trong những bao tải, giỏ nhựa, có đủ loại với những giá khác nhau.

Nấm Linh Chi trong nước bán nhiều tại đây chủ yếu là của Trung tâm Nghiên cứu Nấm Linh Chi và Nấm dược liệu. Nấm Linh Chi của Trung tâm này gồm có 3 loại. Loại có giá rẻ nhất là có nguồn giống nội địa, giá bán 150.000 - 200.000 đồng/kg. Hai loại còn lại có nguồn gốc từ giống của Nhật Bản, giá từ 300.000 - 400.000/kg.

Thạc sĩ Cổ Đức Trọng (Trung tâm Nghiên cứu Nấm Linh Chi và Nấm dược liệu) cho biết, năm 1987 ông cùng một số người tìm được cây nấm Linh Chi tím rất quý tại vùng Bảo Lộc, đưa nó về phân lập và trồng đại trà. Còn 2 loại nấm Linh Chi Nhật Bản là do Trung tâm Dược Lingzhi General Institute Co., LTD tặng một số cây nấm giống Nhật Bản để trồng đại trà. Cứ 3 tháng/lần, các chuyên gia Nhật lại sang trang trại của Trung tâm để xem xét kỹ thuật trồng trọt và lấy mẫu nấm về Nhật xét nghiệm. Năm 1994, giáo sư Takashi (chuyên gia hàng đầu về nấm Linh Chi của Nhật Bản) cùng ông Ida (thợ cả, quản lý 50 trại trồng nấm của Nhật Bản) sang Trung tâm đánh giá lần cuối, để rồi sang năm ký hợp đồng mua nấm Linh Chi của Trung tâm tiêu thụ tại thị trường Nhật Bản và Mỹ. Cũng từ đó, nấm Linh Chi nguồn gốc Nhật Bản xuất hiện tại thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, từ năm 2000, các nhà trồng nấm bào ngư và nấm mèo tại TP. Hồ Chí Minh cũng như một số tỉnh bắt đầu trồng nấm Linh Chi Việt Nam. Các tỉnh phía Bắc trồng từ nguồn giống do Viện Di truyền nông nghiệp nhập về từ Trung Quốc.

Đắt nhất hiện nay là nấm Linh Chi Hàn Quốc, giá từ 1,2 - 2,5 triệu đồng/kg. Rẻ nhất là nấm Linh Chi hoang lấy từ rừng về. Một chủ cửa hàng dược liệu trên đường Hải Hượng Lãn Ông, Quận 5 cho biết: “Nấm Linh Chi rừng chữa bệnh gan rất tốt, giá tùy loại từ 60.000 - 100.000 đồng/kg”. Nấm Linh Chi không chỉ bán ở chợ thuốc mà nó còn được bày bán ở nhiều siêu thị, thường đuợc đóng từng bịch từ 50 - 500g. Nấm Linh Chi cũng được bán nhiều dưới dạng viên nang, trà, kẹo… Hiện nay, có 3 hãng của Nhật Bản có mặt tại Việt Nam bán viên nang linh chi với giá rất cao, 1,6 triệu đồng/hộp 60 viên. Một hãng mỹ phẩm của Nhật làm kem dưỡng da có tinh chất nấm Linh Chi bán với giá 2,5 triệu đồng/hộp. Các loại sản phẩm trà hòa tan, viên nang, viên bao đường, cốm, bào tử linh chi… của Hồng Kông, Trung Quốc, Úc cũng hiện diện ở thị trường Việt Nam và có giá cao ngất ngưỡng.

Nên cẩn thận nấm giả trên thị trường

Một chủ cửa hàng dược liệu ở Chợ Lớn, TP. Hồ Chí Minh nói: “Trừ một số nấm Linh Chi được trồng ở vài trang trại có uy tín thì chất lượng còn đảm bảo, những thứ khác tụi tui cũng không rõ, nhập vào giá nào thì bán theo giá đó, có lời chút đỉnh”. Khi chúng tôi hỏi có nấm Linh Chi nhập về từ Nhật Bản không, các chủ cửa hàng đều nói không có, chỉ có loại nấm Linh Chi Nhật Bản được trồng ở Việt Nam. Nguyên do là nấm Linh Chi Nhật Bản có giá quá cao, khoảng 8 triệu đồng/kg. Vậy mà một số nơi rao bán nấm Linh Chi Nhật Bản với giá chỉ 600.000 - 700.000/kg. Được biết, loại hàng này thực chất là nấm Linh Chi Việt Nam được trồng ở những trang trại không nắm vững kỹ thuật, nên hình thức xấu, chất lượng kém, khó bán nên định chơi trò lừa đảo, bán được ít nhưng bù lại có giá cao.

Một vài công ty trong nước lại đóng gói nấm Linh Chi Trung Quốc đã được xắt lát hoặc còn nguyên, rồi dán nhãn mác công ty mình để bán với giá 400.000 - 750.000 đồng/kg. Thậm chí có công ty còn đóng gói loại này bán với cái tên nấm Linh Chi Nhật Bản.

Nhiều loại nấm Linh Chi nhập từ Trung Quốc về có chất lượng kém, thậm chí bị coi là “rác dược liệu”. Loại này thường bị mọt đục, có nấm bệnh dễ gây dị ứng cho người uống.

Nhưng đáng sợ nhất là các loại nấm được cho là nấm Linh Chi thu lượm ở trong rừng tự nhiên. Các cửa hàng dược liệu trên các con đường Hải Thượng Lãn Ông, Triệu Quang Phục, Phùng Hưng… ở Chợ Lớn, TP. Hồ Chí Minh, đều có những bao nấm Linh Chi rừng. Nấm to nhỏ khác nhau và thoạt nhìn trông chúng như khúc gỗ mục. Chất lượng nấm không có nghĩa càng lâu năm càng quý, vì như vậy chúng dễ biến thành gỗ, mất hết các hoạt chất quan trọng. Nấm Linh Chi ngàn năm chỉ là huyền thoại nói lên sự quý hiếm, chứ không phải nó đã có ngàn tuổi (cũng không phải ngàn năm mới có một lần như một số người giải thích). Hơn nữa, các loại nấm rừng này đa phần không phải là nấm Linh Chi, thật - giả chỉ có các chuyên gia mới biết (hoặc xét nghiệm bằng máy móc).

Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng nấm Linh Chi và hàm lượng một số hoạt chất, như acid ganoderic, nhưng hiện Việt Nam vẫn chưa có mẫu chuẩn của các chất này để làm phân tích, xét nghiệm. Vì vậy, chất lượng nấm Linh Chi vẫn còn bị thả nổi.

Hiện nay, lượng tiêu thụ nấm Linh Chi ở Việt Nam hàng năm là 70 tấn. Trong đó, lượng nấm Linh Chi nhập về từ Trung Quốc khoảng 36 tấn, từ Hàn Quốc khoảng 7 tấn, số còn lại do trong nước sản xuất. Dự báo đến năm 2010, lượng nấm Linh Chi tiêu thụ tại Việt Nam lên 100 tấn/năm. Vì vậy, bên cạnh khuyến khích các trang trại trong nước trồng nấm Linh Chi, các ngành chức năng cần có biện pháp kiểm soát chất lượng loại dược liệu này.